آمادگی برای تحلیل تصمیمات این هفته بانک مرکزی امریکا

چهارشنیه شب ساعت 22:30 به وقت تهران، بانک مرکزی امریکا یا همان فدرال رزرو آخرین سیاست های پولی را اعلام می کند. این آخرین جلسه فدرال رزرو در سال 2014 میلیادی است و شرایط بازارهای مالی باعث حساسیت بالای این جلسه شده است.

 قیمت نفت طی شش ماه بیش از 40 درصد کاهش یافته و اقتصادهای حساس مانند روسیه و ونزوئلا را دچار تلاطم کرده است. بهای بسیاری از کالاهای دیگر هم نسبت به سال گذشته در قیمت های پایین تری قرار دارد.  نشانه های کندی رشد اقتصادی چین، در کنار انتظارات برای افزایش نرخ بهره در امریکا و در نتیجه تقویت دلار، دو دلیل عمده کاهش قیمت کالاها است. در مورد نفت، تصمیم تاریخی اوپک برای حفظ سقف تولید هم مزید بر علت شده است. 

در مورد زمان افزایش نرخ بهره در امریکا، کارشناسان می توانند برداشت های خود داشته باشند اما در نهایت این فدرال رزرو است که در مورد نرخ بهره تصمیم گیری می کند. به همین جهت، دیدگاه فدرال رزرو در مورد وضعیت و چشم انداز اقتصاد عامل تعیین کننده در شکل دادن به انتظارات بازار است. و همین انتظارات با سرعت بسیار زیاد روی ارزش دلار و قیمت انوع دارایی ها منعکس می شود. 

حال چگونه می توان به دیدگاه فدرال رزرو در مورد وضعیت اقتصاد پی برد؟ آیا این نهاد در آستانه افزایش نرخ بهره است؟ آیا از دید این نهاد، نرخ تورم بالا است؟ آیا نرخ بیکاری آنقدر پایین آمده که خطر افزایش قابل توجه دستمزدها و افزایش تورم را در پی داشته باشد؟ آیا این نهاد، شرایط اقتصادهای دیگر را هم در محاسبات خود وارد خواهد کرد؟

برای تحلیل و درک دیدگاه فدرال رزرو راه های موثری وجود دارد. فدرال رزرو از جمله بانک های مرکزی پیشرو و مدرن دنیاست که به لزوم شفافیت در سیاست های پولی معتقد است. از این منظر، هر چه بازار درک بهتری در مورد تصمیمات آینده داشته باشد، اثرگذاری سیاست های پولی هم بیشتر می شود. به همین جهت، فدرال رزرو دیدگاه خود در مورد اقتصاد و سیاست های پولی را به طور منظم با بازار در میان می گذارد. 

یکی از مهمترین مسیرهای گفتگوی فدرال رزرو با بازار، بیانیه ها و صورت جلسات این نهاد و گفتگوهای مطبوعاتی بعد از جلسات است. کمیته FOMC  فدرال رزرو مسئول تعیین سیاست های پولی است. بیانیه FOMC بلافاصله بعد از جلسه منتشر می شود. صورت جلسه این کمیته هم معمولا به فاصله دو هفته در دسترس عموم قرار می گیرد. برنامه جلسات و زمان انتشار بیانیه ها و صورتجلسات در سایت فدرال رزرو از طریق لینک زیر قابل مشاهده است:

http://www.federalreserve.gov/monetarypolicy/fomccalendars.htm


تصویر زیر از همین سایت انتخاب شده است.
A: تاریخ جلسه را نشان می دهد. جلسات عادی کمیته FOMC دو روزه است و بیانیه تصمیات در روز دوم منتشر می شود.
B: لینک بیانیه یا همان Statement است. لینک جدید مربوط به جلسه این هفته بلافاصله بعد از جلسه قابل مشاهده خواهد بود.
C: لینک اسناد مربوط به متن گفتگوهای مطبوعاتی و برآوردهای فدرال رزرو از وضعیت و دورنمای اقتصاد قرار دارد. در جلسه این هفته نیز قرار است برآوردهای تازه ارایه شود.
D: لینک متن صورت جلسات قرار می گیرد. پرسش و پاسخ های خبرنگاران بعد از جلسه به اندازه خود جلسه با اهمیت است.  

**

 

بیانیه فدرال رزرو فرمت نسبتا ثابتی دارد. پایین مقاله، متن آخرین بیانیه فدرال رزرو مربوط به جلسه ماه اکتبر (7 آبان) درج شده است. شماره های پاراگراف ها جزو متن اصلی نیستند و برای توضیح در این مقاله اضافه شده اند.

جمله ها و عبارات بیانیه ها به کندی تغییر می کنند و البته همین تغییرات است که اهمیت دارد. بازارهای مالی به شکل باورنکردنی به تغییرات جزئی اما مهم واکنش نشان می دهند. مثل همیشه، تغییرات غیر منتظره تاثیر به مراتب بیشتری دارند.

بسته به شرایط بازار و بیانیه های گذشته، معمولا بخش هایی از متن بیانیه اهمیت بیشتری دارد. در متن زیر، قسمت هایی برای نمونه با پس زمینه  زرد مشخص شده اند. در پاراگراف 1، به رشد فعالیت های اقتصادی اشاره شده و اینکه بازار کار "قدری بیشتر بهبود یافته" است.

 در میانه پاراگراف، فدرال رزرو می گوید که شرایط اشتغال ناقص، یا سطح پایین به کارگیری نیروی کار، به آرامی درحال کاهش است (gradually diminishing).  و یا در جمله آخر پاراگراف 2، فدرال رزرو می گوید که احتمال اینکه تورم دائما زیر هدف 2 درصد قرار گیرد تا حدی کاهش یافته است.

 پاراگراف 3 به تصمیم مهم جلسه برای پایان دادن به برنامه خرید ماهانه اوراق قرضه یا QE مربوط می شود. در پاراگراف 4 یک جمله مهم وجود دارد. فدرال رزرو می گوید به رغم پایان دادن به برنامه QE، احتمالا نرخ بهره برای مدت قابل توجه ( considerable time) در سطح 0 تا 0.25 درصد باقی می ماند. در پاراگراف 6 می توان دید که آیا کسی با تصمیات کمیته مخالف بوده و اگر بوده به چه دلیل. 

این عبارات و جملات در مجموع لحن بیانیه را شکل می دهند. لحن بیانیه نشان می دهد که آیا فدرال رزرو می خواهد بازار را برای افزایش نرخ بهره آماده کند یا خیر. برای مثال، اگر این هفته در پاراگراف 4، کلمه considerable حذف شود، برداشت بازار این خواهد بود که زمان افزایش نرخ بهره نزدیک تر شده است.

در مورد جلسه چهارشنبه، دیدگاه فدرال رزرو در مورد شرایط متلاطم بازارهای سهام و کالا هم بسیار با اهمیت است. اگر فدرال رزرو صراحتا به این موضوع اشاره کند و مهمتر از همه این شرایط را به عنوان خطری برای رشد و ثبات اقتصاد امریکا توصیف کند، برداشت بازار این خواهد بود که فدرال رزرو عجله ای برای افزایش نرخ بهره ندارد و به دنبال آرام کردن بازارها است. 

نظر فدرال رزرو در مورد تاثیر کاهش شدید بهای نفت، فاکتور دیگری است که می تواند در متن بیانیه منعکس شود. اگر این نهاد به خاطر کاهش قیمت نفت، برآورد خود از تورم و انتظارات تورمی را به شکل روشنی کاهش دهد، باز هم بازار به این نتیحه می رسد که افزایش نرخ بهره احتمالا به این زودی روی نمی دهد.

این جملات و عبارات، ظاهر ساده ای دارند اما می توانند تاثیرات شدیدی بر ارزش دارایی ها داشته باشند. نشانه های تاخیر در افزایش نرخ بهره می تواند به تضعیف دلار، و افزایش قیمت سهام و بسیاری از کالاها از جمله طلا بی انجامد. برعکس، احساس نزدیکی به زمان افزایش نرخ بهره می تواند بر هیجان کاهش قیمت ها  بی افزاید.

نیروهای اثرگذار همیشه در یک جهت نیستند و گاه نتایج متناقضی در پی دارند. به خصوص در مورد طلا و دلار، رابطه این دو مکانیکی نیست و در شرایط خاص می توانند در یک جهت حرک کنند. این پیچیدگی ها جزو بازار است، اما داشتن آمادگی و برنامه می تواند به تحلیل درست شرایط بازار و پیش بینی تحولات آتی کمک کند.