بررسی اقتصادی بورس و دلار در روزهای ابهام

با سلام به کاربران عزیز سایت بورس سهام

در 2 روز گذشته بازار بورس با افت قابل توجهی روبرو شده که این افت به جهت یکباره بودن آن مورد سوال کاربران و تا حدودی باعث حیرت دوستان شده است.

البته دوستانی که در شبکه های اجتماعی عضو هستند در صحبت های روز 3 و 4 شنبه مشاهده کردند که به تفصیل در مورد اتفاقات احتمالی صحبت کردیم که یک نمونه آن در همین 2 روز در بازار اتفاق افتاد.هر چند که پیش بینی ما به این سرعت و شدت نبود اما در احتمالات بسیار جدی ما قرار داشت.

به همین جهت در جلسه ای که با حضور بنده ، جناب آقای صابریان و دیگر دوستان امروز برگزار شد به بررسی بازار و سناریو های پیش روی پرداختیم و نتایج آن صحبت ها توسط بنده در این مطلب تقدیم حضورتان میگردد.

اما پیش از آن ابتدا برای وارد شدن دوستان به فضای جلسه ابتدا توضیحاتی در مقدمه عرض شده سپس با این مقدمه به بررسی بازار میپردازیم.

از بهار سال جاری صحبت هایی بین اقتصاددانان مطرح شد مبنی بر افت بهای نفت در ماه های آینده و امکان بروز مشکلاتی در تراز تجاری و تراز بودجه و تبعات آن بر سیاست گذاری های دولت در اقتصاد کلان و تاثیرات آن بر نتایج مذاکرات با گروه 1+5.شاکله صحبت های این بود که عربستان به جهت رقابت با شیل های نفتی قصد پایین آوردن بهای نفت را دارد تا بدینوسیله رقبای مجهز خود به تکنولوژی های روز را از بازار خارج کند.عمده رقیب عربستان شرکت های نفتی ایالات متحده هستند که با استخراج نفت به هزینه هر بشکه 70 دلار قصد ورود به قیمت گذاری و تضعیف قدرت اوپک را دارند.

در این شرایط کشورهایی که ذخایر بالای ارزی دارند و بودجه آنها استقلال نسبتا بالایی به قیمت نفت دارند چندان با مشکل مواجه نخواهند شد اما کشور هایی نظیر روسیه ، ایران و ونزوئلا با وابستگی قوی بودجه به نفت دچار مشکلات فراوانی خواهند شد.

برای درک بهتر ارقام لازم به یادآوریست که با فرض فروش نفت 1 میلیون بشکه ای نفت ایران و با فرض هر بشکه نفت 100 دلارو هر دلار 3200 تومان درآمد ایران از فروش نفت سالیانه بالغ بر 120 هزار میلیارد تومان میشود.بودجه سالیانه ایران در شرایط رکودی فعلی حدود 200 هزار میلیارد تومان است که این امر نشان دهنده وابستگی 60 درصدی بودجه به قیمت نفت است ( هرچند 80 هزار میلیارد تومان الباقی نیز دارای کسری پنهان است و دولت امید داشت با رشد بهای نفت و یا افزایش فروش آن کسری را پنهان کند ).

حال بهای نفت به 70 دلار کاهش پیدا کرده است و پیش بینی می شود این رقم حتی به 50 دلار نیز برسد.البته با توجه به تصمیم عربستان مبنی بر حفظ سهم بازار اوپک مشخص است که بازار اطمینان بالایی به تداوم سیاست کاهش قیمت نفت دارد.

با یک حساب سر انگشتی فروش نفت ایران با فرض همان شرایط قبل و فقط کاهش قیمت به 50 دلار نشان دهنده کاهش درآمد 60 هزار میلیارد تومانی برای دولت است.به تبع اولین متغیر برای کنترل این مسئله رشد بهای ارز در بازار همچون دولت گذشته پس از تحریم ها خواهد بود.برای این منظور حداقل رشد طبق محاسبات اولیه 2 برابر شدن بهای دلار است ، اما با توجه به اینکه رشد دلار قیمت اقلام ضروری وارداتی توسط دولت را افزایش می دهد و در طرف دیگر مصرف نیز کاهش پیدا کرد باید قیمت نهایی را در الگوهای قوی اقتصاد سنجی به دست آورد که در این مطلب نه امکان شرح آن وجود دارد و نه بنده بضاعت علمی کافی در این مورد را دارم.

خلاصه اینکه باید منتظر رشد بهای دلار بود و به جهت کاهش ذخایر دولت در سالیان گذشته ، دولت نیز توان کنترل بازار را نخواهد داشت ( الا به فرض توافق جامع و برداشته شدن کامل تحریم ها و آزاد سازی منابع دلاری ایران که همگی بسیار خوش بینانه و دور از واقعیت است ).

رشد بهای دلار در بازار اثرات پیچیده ای بر بازار خواهد داشت که موضوع میزگرد امروز ما بود که سعی می شود در حد بضاعت مختصری توضیح در مورد آنها بدهیم.

اما پیش از آن یک مطلب بسیار مهم وجود دارد در مورد فضای اقتصاد بین الملل که تقاضا کننده نفت است ( تا اینجا فقط در مورد طرف عرضه اوپک مختصری بررسی داشتیم )

در مورد چین که بزرگتریم بازار مصرف انرژی است پیش بینی ها بر این امر استوار است که رشد اعلامی چین آمار سازی شده و فاقد وجاهت علمی و اقتصادی است.در نتیجه در ماه های آینده با اعلام رشد کمتر از پیش بینی ها در مورد چین فضای رکود بر چین نیز غالب گشته و کاهش بیش از پیش تقاضا و قیمت نفت دور از انتظار نخواهد بود.

در طرف دیگر اتحایه اروپا نیز که واحد پولی خود یورو را تا به امروز به یمن اقتصاد آلمان رو به رشد نگاه داشته بودعلائم جدی رکود مجدد را در خود میبیند و آلمان نیز با اتهام اعلام بیش از واقعیت رشد اقتصادی خود روبرو است.با این پیش فرض ها به زودی تقاضا از جانب اتحادیه اروپا نیز کاهش خواهد یافت و در طرف دیگر یورو نیز تضعیف خواهد شد که اثرات دیگری در پی دارد.

نکته ای دیگر این است که قیمت نفت در ابتدای فصل سرما در حال کاهش است که می توان گفت در ماه های آتی و با گذر از فصل سرما افت قیمت شدت نیز خواهد گرفت.

با این مقدمه که کمی هم طولانی شد به بررسی بازار میپردازیم.

بازار بورس طبیعتا صنایع زیادی دارد که از رشد دلار بهره میبرند اما در طرف دیگر بیش از 40 درصد بورس ایران وابسته به صنایع تاثیر پذیر از قیمت کالا های پایه همچون سنگ آهن و ... است.طبیعتا چون افت قیمت نفت هم از محل فشار عرضه و هم از محل رکود اقتصادی در سمت تقاضا است در سنوات آتی باید انتظار کاهش اقلامی چون محصولات فلزی و پتروشیمی را نیز داشت و نباید به کاهش بهای نفت خیلی خوش بین بود.البته افت قیمت این اقلام تاثیر ناخوشایندی نیز بر قیمت سهام و رکود آن دارد.

واکنش بازار ارز نیز پس از نشست اوپک بسیار سریع و هیجانی صورت گرفت و در صورت عدم مداخله دولت احتمال شدت گرفتن آن نیز وجود دارد.در صورت دخالت دولت نیز توان چندانی برای روزهای بعد وجود ندارد.ضمنا اظهارات متناقض مسولان اقتصاد و بودجه کشور در سکوت رئیس کل بانک مرکزی خود نوعی سیگنال دهی منفی به بازار است که تلاطمات را بیشتر خواهد کرد.

در این حالت چند سناریو محتمل است.اول اینکه دورنمای صنایع بورسی منفی و در صنایع دیگر نیز که منفعت میبرند مبهم است.طبیعتا بازار در این گونه موارد خرید های جدید خود را به آینده پس از تلاطمات موکول می کند و همین امر تقاضای جدید را از بازار بیرون خواهد برد.در کنار آن صنایعی که متاثر هستند نیز با ایجاد فضای رکود بازار را به سمت هیجان فروش راهنمایی می کنند.طبیعتا در این شرایط کاری نیز از دست حقوقی ها و سازمان بر نمی آید و با فرض تداوم همین روال هر روز خوبی به معنای فرصت فروش و نه فرصت خرید است.

از منظر اقتصاد کلان نیز با تحرک بازار ارز نقدینگی سیال به سمت این بازار هدایت می شود که با فرض فقط 200 هزار میلیارد تومان نقدینگی آزاد در بازار به قدرت خرید بیش از 60 میلیارد دلاری میرسیم که دولت به هیچ وجه توان مقابله با آن را ندارد.

طبیعتا در این شرایط خیلی از سرمایه ها از بورس به سمت بازار آزاد دلار حرکت می کند که نشان دهنده رکود بیشتر در بازار بورس می باشد.

با این فروض دورنمای بورس چندان مساعد نخواهد بود اما باید مسائل دیگری نیز را دید.

ابتدا اینکه شرکت های پر پتانسیلی در بازار کنونی وجود دارند که در صورت تمرکز بازار بر روی آن بوسیله این شرکت ها می توان لیدری بازار را بر عهده گرفت و بازار را به سمت رونق هدایت کرد.

دوم احتمال آن وجود دارد که دولت به دلایل متعدد سیاست داخلی و خارجی در بازار ارز مداخله کند که در این صورت پیش فرض همه این سمائل با آام گرفتن دلار از بین میرود و بورس مجددا به رونق برخواهد گشت.( البته تزریق ارز ادامه دار و پایدار نخواهد بود ).

این نکته را مد نظر داشته باشید که اگر دولت در روزهای پیش رو ( تا پایان هفته ) در بازار مداخله نکند ( که در صورت مداخله احتمالا محدود خواهد بود ) احتمالا باید به تماشای روزهای قرمز بورس و سبز دلار نشست.در این صورت هرگونه رشد در بازار بورس به روزهای ثبات پس از تلاطم در قیمت ارز موکول خواهد شد.

تیم تحلیلها توصیه اکید می کند که در این شرایط خرید جدید را موکول به روزهای آرام و با جو مثبت منتقل کنید.در عین حال در سهم هایی که نیز در پورتفو دارید دور از هیجان عمل کنید.

تحرکات نزولی یا صعودی دلار در روزهای آینده نشان می دهد که بورس می تواند گاوی بماند یا به سمت روزهای خرسی رهنمون خواهد شد.

امشب بررسی تکنیکال شاخص کل بازار را نیز بر روی سایت قرار خواهیم داد.